تشکیل کمیته امنیتی آب

 اين در حالي است كه يك روز قبل‌تر يعني روز جمعه، علاء الدين بروجردي، رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس با انتقاد از بي‌توجهي به كمبود آب در كشور طي سال‌هاي گذشته، گفت: بحران آب عملا وارد مقوله امنيتي شده است و ما ناگزير شديم در كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي كميته امنيت آب را تشكيل دهيم.

بروجردي و اعضاي كميسيون تحت مديريتش روز جمعه از مناطق حاشيه نشين شهر مشهد بازديد و خبر يادشده را اعلام كرد. تشكيل كميته امنيت آب به اين معناست كه موضوع از اهميت بالايي برخوردار است و جنبه امنيتي پيدا كرده است. كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس معمولا حوزه‌هاي امنيتي، سياسي و سياست خارجي را پوشش مي‌دهد.

موضوع آب يك مسئله امنيتي نيست اما از آنجا كه ايران كشوري عموما خشك و نيمه‌خشك است و منابع زيرزميني آن طي چند دهه گذشته به‌شدت برداشت‌شده و از طرفي چند سال پياپي هم خشكسالي داشته‌ايم، لذا موضوع آب جنبه امنيتي پيدا كرده است. طبق گفته بروجردي به همين دليل هم كميسيون امنيت ملي ناچار از تشكيل كميته آب شده است.

• نشانه‌هاي امنيتي‌شدن موضوع آب

براي درك اين موضوع كافي است به سخنان روز گذشته عليمراد اكبري، معاون وزير جهادكشاورزي در امور آب و خاك در چهاردهمين گردهمايي سالانه اعضاي هيأت علمي و محققان بخش‌هاي ستادي و مراكز تابعه استاني مؤسسه تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي كه در مؤسسه تحقيقاتي اصلاح و تحقيقات نهال و بذر كشور واقع در كرج برگزار شد، توجه كنيم.

عليمراد اكبري گفت: 750هزار حلقه چاه آب در كشور حفر شده كه از اين تعداد 400هزار حلقه مجاز و 350هزار حلقه غيرمجاز است. خبر يادشده به اين معناست كه همانقدر كه آب به‌صورت مجاز از منابع زير زميني برداشت مي‌كنيم، به همان اندازه هم برداشت غيرمجاز مي‌كنيم. پيامد برداشت بي‌رويه هم فرونشست دشت‌هاي بزرگ ايران از خوزستان تا تهران و خراسان و خشكيدگي تالاب‌ها و درياچه‌هايي مانند اروميه، هامون، زاينده‌رود و... است.

اين در حالي است كه تقاضا براي آب روز به‌روز بيشتر شده تا جايي‌كه طي همين چند‌ماه گذشته 350حلقه چاه جديد براي تأمين آب شرب شهرهاي بزرگ حفر شده است. مناقشات بين استاني بر سر آب و درگيري‌هاي گاه و بيگاه محلي و منطقه‌اي بر سر حقابه رودخانه‌ها، سدها و... را هم كنار يكديگر بگذاريم به عمق مشكل پي مي‌بريم. تازه بايد به اين مقوله كاهش بارندگي‌ها و اقدامات برخي كشورهاي منطقه براي ممانعت از ورود آب‌هاي جاري به خاك ايران را هم اضافه كنيم.

پيامد چنين مشكلاتي در طول 3دهه گذشته پيدا شده تا جايي‌كه رئيس كميسيون امنيت ملي از امنيتي شدن مقوله آب در كشور خبر داده است. عليمراد اكبري، معاون وزير جهادكشاورزي هم هشدار مي‌دهد: در مجموع در مقطع بسيار بحراني و حساسي در كشور هستيم و بار سنگيني بر دوش ما هست و اگر با اين ميزان منابع آب، نقشه راهي را براي مصرف منابع آب آماده نكنيم كشور در آينده با مشكل روبه‌رو خواهد شد.

• آخرين آمارها از وضعيت منابع آبي

ستار محمودي، قائم‌مقام وزير نيرو در گفت‌وگوي خود با ايرنا به تشريح وضعيت منابع آبي كشور پرداخت و گفت: براساس آمارهاي منابع آبي كشور، حدود 48سال پيش، 130ميليارد مترمكعب آب به‌عنوان منابع آبي در كشور وجود داشته است؛ 10سال پيش اين عدد در نتيجه تغييرات اقليمي به حدود 116ميليارد مترمكعب كاهش پيدا كرد و در 6سال گذشته اين رقم به حدود 100ميليارد مترمكعب رسيد.

قائم‌مقام وزير نيرو افزود: بارش‌ها نسبت به پارسال 3درصد و نسبت به ميانگين 48سال اخير نيز 3درصد كاهش داشته؛ اين كاهش در بعضي از استان‌ها خيلي زيادتر و در برخي استان‌ها كمتر بوده است؛ امسال از بين 31استان كشور، نزولات جوي 19استان كمتر از پارسال بوده است.